Աղի ուտելու ցանկությունը նշանակում է, որ օրգանիզմում հետևյալ բացասական երևույթն է կատարվում, զգուշացեք

Ըստ հաղորդագության, 2020 թվականի պաշտոնական տվյալների համաձայն` ընդհանուր մահացության կառուցվածքում, առավել տարածված չորս ՈՎՀ-ից մահացությունը կազմում է շուրջ 70%․

1․ արյան շրջանառության համակարգի հիվանդություններ` 47.3% (ԱՇՀՀ),

2․չարորակ նորագոյացություններ 14,8% (ՉՆ),

3․շաքարային դիաբետ` 1․3% (ՇԴ)

4․ թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդություններ` 1.1% (ԹՔՕՀ)

Ապացուցողական բժշկության տվյալները վկայում են, որ ՈՎՀ զարգացումը պայմանավորված է ապրելակերպի առանձնահատկություններով, մասնավորապես` բնակչության ռիսկային վարքագծով․

1․ ծխախոտի օգտագործում,

2․ անառողջ սննդակարգ,

3․ կերակրի աղի չարաշահում,

4․ ալկոհոլի օգտագործում,

5․ֆիզիկական թերակտիվություն և այլն։

Հավելյալ աղի օգտագործումը հանգեցնում է․

1․ զարկերակային հիպերտենզիայի,

2․ կաթվածների առաջացման,

3․ երիկամների ֆունկցիայի խանգարման,

4․ ընդհանուր առողջության վատթարացման:

Միջազգային տվյալների համաձայն` բնակչության շրջանում տարեկան օգտագործվում է շուրջ 7 կգ աղ կամ աղային թանձրուկներ, որի արդյունքում օրգանիզմում նատրիումի քանակությունը գերազանցում է սահմանված նորմը:

Հիմնվելով բազմաթիվ հետազոտությունների արդյունքների վրա` Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ) խորհուրդ է տալիս նվազեցնել օրական օգտագործվող աղի չափաբաժինը՝ հասցնելով այն մինչև 2-3 գրամի, որը 13%-ով նվազեցնում է սրտամկանի կաթվածների առաջացումը:

Ըստ ԱՀԿ-ի՝ կերակրի աղի քանակը չպետք է գերազանցի օրական 5 գրամը (օրական <2 գրամ նատրիումին համարժեք), մինչդեռ Հայաստանում դրա օգտագործման ծավալը կրկնակի գերազանցում է ԱՀԿ-ի կողմից սահմանված շեմը:

STEPS մեթոդաբանությամբ 2016-2017 թվականներին իրականացված հետազոտության տվյալներով․

1․ չափահաս բնակչության 35%-ը սնվելիս մշտապես կամ հաճախ աղ է ավելացնում սնունդին (տղամարդկանց 40.3% և կանանց 30.1%),

2․ 71%-ը տանը կերակուր պատրաստելիս մշտապես աղ է ավելացնում:

3․ Բնակչության 10-ից 3-ն օգտագործում է մեծ քանակությամբ վերամշակված աղի սնունդ:

4․ Բնակչության 21.5%-ը նշել է, որ շատ կամ չափից շատ աղ կամ աղային թանձրուկներ է օգտագործում:

Աղի ընդունման նվազեցումը ԱՀԿ-ի կողմից ճանաչվում է որպես առաջարկվող ամենածախսարդյունավետ միջամտություններից մեկը, որն ուղղված է ոչ վարակիչ հիվանդությունների տարածվածության նվազեցմանը: Ըստ ԱՀԿ-ի առաջարկությունների` բնակչության շրջանում աղի օգտագործման կրճատմանը կարելի է հասնել իրականացնելով ինչպես մի շարք ռազմավարական, այնպես էլ պրակտիկ տեղական միջոցառումներ: Այդ միջոցառումներից է, օրինակ՝  աղի օգտագործման նվազեցման համար նպաստավոր միջավայրի ստեղծումը, այդ թվում  հասարակական սննդի հաստատությունների սեղաններից աղամանների հեռացումը: