Ամեն ինչ ծլեցրած ցորենի մասին ՝ բաղադրատոմսեր, գաղտնիքներ, առողջություն

      Ստորեւ ծլեցնելու պրոցեսի նկարագրությունը բերվում է ցորենի հատիկների օրինակով, սակայն նույն եղանակով կարելի է ծլեցնել նաև այլ հացազգիների եւ լոբազգիների (չմաքրած բրինձ, գարի, վարսակ, հաճար, լոբի, ոլոռ, սիսեռ, ոսպ եւ այլն) հատիկներ:

1. Պետք է օգտագործել առողջ, քարերից ու ջարդված հատիկներից հնարավորինս զերծ ցորեն:
2. Ցորենը պետք է լինի տեղական կարծր տեսակի, հնարավորինս մուգ (կարմրադարչնագույն), քանի որ այդպիսի ցորենն է պարունակում առավելագույն քանակի վիտամիններ եւ միկրոէլեմենտներ, նվազագույն  քանակի օսլա, իսկ մեծ քանակի բալաստային մասի` թեփի շնորհիվ հնարավորինս շատ թույներ ու խարամ է հեռացնում օրգանիզմից:
3. Ցորենը մաղել խոշոր մաղով` քարերից, մնացորդներից եւ ջարդված հատիկներից մաքրելու նպատակով:
4. Ցորենը լվանալ հոսող ջրի տակ հետեւյալ կերպ.

-          լցնել ամանի մեջ, վրան լցնել մեծ քանակությամբ ջուր, ձեռքով խառնել, որի հետեւանքով անպետք, փուչ, ջարդված, անծլունակ հատիկները, ինչպես նաև թեփը կբարձրանան ջրի մակերեւույթի վրա,

-          ջուրը դատարկել, որի հետ կհեռանան նաեւ վերը նշված մնացորդները,

-          գործողությունը կրկնել մինչեւ ջուրը զուլալվի եւ ջրի մակերեւույթին հատիկներ չմնան:

1. Ցորենը լցնել էմալապատ, ապակե, ներժե կամ իներտ մակերեւույթով այլ ամանի մեջ եւ վրան ամբողջ ամանի տարողությամբ ջուր լցնել: Ջրի քանակն առնվազն 3 անգամ պետք է գերազանցի ցորենին (ջուրը որքան շատ լինի, այնքան շատ վնասակար նյութեր կհեռացնի ցորենից):
2. Ամանը ծածկել եւ սենյակային ջերմաստիճանի պայմաններում դնել ստվերում:
3. 12 ժամ հետո հարկավոր է ջուրը թափել եւ մի քանի անգամ ցորենը հոսող ջրի տակ լվանալ, մինչեւ ջուրը լրիվ մաքուր դառնա:
4. Սովորաբար ճիշտ կլինի պրոցեսն սկսել առավոտյան կամ երեկոյան` որպեսզի ոչ աշխատանքային ժամերին հնարավոր լինի 12 ժամյա գրաֆիկով նշված գործողությունները կատարել:
5. Ամանը նորից ջրով լցնել եւ դնել նույն տեղում` եւս 12 ժամ (լոբին հարկավոր է եւս մեկ անգամ 12 ժամյա ցիկլով թրջել, քանի որ դանդաղ է ջուր ներծծում):
6. Նորից հոսող ջրի տակ ցորենը լվանալ եւ փլավքամիչով անցկացնելով` մատի հաստությամբ փռել էմալապատ, ապակե, ներժե կամ իներտ մակերեւույթով սինիի մեջ ու դնել որեւէ մութ տեղ` օրինակ ոչ հերմետիկ փակվող դարակ, գազօջախի չմիացրած ջեռոց եւ այլն: Փլավքամիչով անցկացնելու նպատակն այն է, որ սինիի մեջ` ցորենի տակ, ջուր չհավաքվի եւ նեխում չառաջացնի:
7. Շոգ ու չոր միջավայրում անհրաժեշտ կլինի 2-3 անգամ ջրի մեջ լցնելով հատիկները թրջել, այնուհետեւ նորից փլավքամիչով անցկացնելով` փռել սինիի մեջ: Մի փոքր մեղմ ու խոնավ պայմաններում դրա անհրաժեշտությունը չի առաջանա: Համենայն դեպս, աչքով տեսանելի է, թե հատիկները ցամաքել են, թե ոչ:
8. Տարվա եղանակից, օրվա լուսավորության քանակից եւ տեւողությունից, միջավայրի ջերմաստիճանից ու ցորենի առանձնահատկություններից կախված` ցորենը ծլում է 10-24 ժամվա ընթացում: Պետք է օգտագործել այն ժամանակ, երբ ծլերը 1-2 մմ-ից երկար չեն, քանի որ այդ չափից երկար ծլեր ունեցող հատիկը սկսում է կորցնել իր օգտակար հատկությունները եւ վերածվում է ծլի համար սննդի պաշարի, կուտակելով նաեւ որոշակի քանակությամբ ոչ օգտակար նյութեր: Լոբազգի հատիկները պետք է օգտագործել այն ժամանակ, երբ դրանց ծիլը պատռել է հատիկի պատյանը, բայց դեռ դուրս չի եկել, քանի որ այդ դեպքում ծիլն արդեն ունի 2 մմ երկարություն:
9. Ծլող հատիկները շատ զգայուն են շրջապատի պայմանների, անգամ մարդկանց վերաբերմունքի նկատմամբ, ուստի անհրաժեշտ է նրանց սիրով եւ հարգանքով վերաբերվել:

            Ծլեցրած հատիկները կարելի է ուտել հում վիճակում, դրանցից պատրաստել զանազան սալաթներ եւ այլ ուտեստներ, մսղացով աղալու դեպքում օգտագործել որպես տոլմայի ֆարշ եւ այլն: Ցորենի հում հատիկները կարելի է օգտագործել մի քիչ մեղրի հետ (ստույգ չգիտեմ, բայց կարծիք կա, որ մինչեւ 5 տարեկան երեխաներին մեղր չի կարելի):

 Ծլեցրած ցորենի փլավ

            Շատ հագեցնող, համեղ, սննդարար եւ օգտակար ուտեստ է: Պատրաստվում է ծլեցրած ցորենի հատիկները մեկ անգամ մսաղացով աղալուց հետո ստացված ֆարշով: Ֆարշը պետք է լցնել ամանի մեջ, վրան եռման ջուր լցնելով խառնել` մինչեւ ֆարշը համասեռ զանգվածի ձեւով տարալուծվի ջրի մեջ (այս պրոցեսին պետք է ընտելանալ, սկզբում կարող է ստացվել մի փոքր ջրիկ, որը ցանկալի չէ, քանի որ հացազգիները մարսվում են թքի ազդեցությամբ, իսկ ջրիկ փլավում եղած մեծ քանակությամբ ջուրը թուքը նոսրացնում է): Եռալուց հետո պետք է եփել 10-15 րոպե եւ օգտագործել: Եփված լինելու նշանը հետեւյալն է. փլավը մի պահ եռալու ժամանակ ծավալվելով բարձրանում է` ապա իջնում ու սկսում հանդարտ եռալ, ինչը նշանակում է որ արդեն եփվել է:

            4 հոգու համար բավարար է 2 բաժակ ցորենից պատրաստված փլավը:

            Ծլեցրած ցորենի հաց

            Ծլեցրած ցորենը երեք անգամ աղալ մսաղացով, առաջացած պինդ զանգվածը մի փոքր հունցել եւ դրանից փոքր գնդիկներ պատրաստելով` մատի հաստությամբ տափակեցնել ու դնել թեֆլոնե ամանի մեջ (այլ մակերեւույթով ամանի մեջ կկպչի հատակին), ամանը ծածկել եւ դնել նախորոք տաքացված ջեռոցում` ամենաբարձր ջերմաստիճանի տակ (առանջին անգամ աղալուց հետո մեքենայի մեջ կաթնագույն թանձր հեղուկ է կուտակվում, որը պետք է դատարկել մսաղացի միջից, քանի որ կջրիկացնի ֆարշը և այդպիսի խառնուրդից հնարավոր չի լինի կառավարելի խմոր ստանալ, սակայն այդ հեղուկը կարելի է առանձին ուտել` նաև մեղրի հետ խառնելով, այն օգտակար է): Ձեռքերը անընդհատ թրջելու նպատակով կողքին պետք է ունենալ ամանով ջուր, քանի որ ֆարշը շատ կպչուն է: Մոտ 30-40 րոպե հետո հացը պատրաստ կլինի: Թխվելուց հետո ամանը պետք է հանել ջեռոցից, հացը թողնել նույն ամանի մեջ մինչեւ սառելը, որպեսզի հացը փափուկ լինի: Հացը հետո պետք է պահել սառնարանում` էմալե կամ այլ իներտ մակերեւույթով ամանի մեջ` կափարիչը ծածկած վիճակում կամ սննդի համար նախատեսված պոլիեթիլենե տոպրակի մեջ: Հետագայում թարմացնելու նպատակով հացը կարելի է կրակի վրա կամ ջեռոցում մի քիչ տաքացնել, ինչը նաև կբարելավի հացի համային հատկանիշները: