Օստեոպորոզ. Կալցիումի յուրացման խնդիրը

Օրգանիզմի բնականոն գործունեության համար անհրաժեշտ է օրը 0,8-0,12 գրամ կալցիում։ Կախված տարբեր հանգամանքներից` յուրացվում` աբսորբացվում է սննդամթերքի հետ ներմուծված կալցիումի 25-40 %-ը։ Մեր խնդիրն է` շեղել այդ տարբերությունը դեպի վերին շեմը։
Յուրացված կալցիումի (Ca) 99 տոկոսն ուղղվում է դեպի ոսկրային հյուսվածքները ու մասամբ` ատամների մեջ։ Ոսկորների մաս կազմող կալցիումը փոխվում` վերանորոգվում է 5-6 տարի պարբերությամբ։

Կալցիումը և վահանաձև գեղձը
Մնացյալ 1 տոկոսի որոշ մասը գտնվում է արյան մեջ և 24 ժամվա ընթացքում 20-30 անգամ փոխանակվում է. նույն ժամանակահատվածում արյունը 85 անգամ անցնում է վահանագեղձով և ախտահանվում է այնտեղ պարունակվող յոդի միջոցով։
Քչերին է հայտնի, որ վահանագեղձի C բջիջներում գոյանում է կալցիտոնին հորմոնը, որի արտադրությունն ավելանում է, եթե Ca-ի պարունակությունն արյան մեջ նորմայից բարձր է։

Հակառակ ուղղությամբ են «աշխատում» պրոտոհորմոնները, որոնք գոյանում են վահանադեղձին կից (5մմx5մմx5 մմ) ունեցող գեղձիկներում։ Դրանք թվով չորսն են` երկուական վահանագեղձի յուրաքանչյուր «թևի» վրա (2×2=4), սակայն դրանց թիվը կարող է տատանվել` 2-8, և այլն։
Պրոտոհորմոնների գոյացումն ավելանում է, երբ կալցիումի պարունակությունն արյան մեջ ցածր է, այդ դեպքում կալցիումը սկսում է «պեղվել» ոսկրային հյուսվածքներից, ինչն օստեոպորոզի զարգացման հիմնական պատճառն է։

Ենթաստամոքսային գեղձի և երիկամների դերը
Կալցիումի յուրացման համար անհրաժեշտ են ենթաստամոքսային գեղձում գոյացող խմորիչներ` ֆերմենտներ։

Երիկամներում յուրաքանչյուր 24 ժամվա ընթացքում զտվում է մոտ 8,6 գրամ կալցիում, որի հիմնական մասը կրկին աբսորբացվում է, իսկ 0,1-0,2 գրամը հեռացվում է մեզի հետ։

Կալցիում և ֆոսֆոր (P)
Այս երկու մակրոտարրերը մեծապես ազդում են օրգանիզմի թթվային հավասարակշռության վրա` հակառակ ուղղություններով։ Դրանց փոխազդեցությունը կրում է «մրցակցային» բնույթ. P-ն հավակնում է զբաղեցնել Ca-ի դիրքերը ոսկրային հյուսվածքներում։ Սակայն կա մի պայման, որի պահպանման դեպքում դրանք «հաշտվում» են, և Ca-ը բավականին լավ է յուրացվում։

Կարևոր է, որ օրգանիզմ ներմուծվող Ca։P իոնների (+և-) փոխհարաբերակցությունը լինի` 1։1-ից մինչև 1։2, իսկ լավագույնը` 1։1,4-1։1,7։

Կալցիում և մագնիում (Mg)
Եթե օրվա ընթացքում սննդամթերքի հետ ներմուծվող Ca։Mg հարաբերությունը գտնվում է օրվա համար սահմանված սահմաններում (800-1200 մգ և 400 մգ), ապա դա բարենպաստ պայման է։ Եթե Mg-ի քանակը բարձր է, ապա այն խոչընդոտում է Ca-ի յուրացմանը։  

Կալցիում և կիտրոնաթթու
Այն, որ օրգանական կալցիումը լավ է լուծվում կիտրոնի, լոռամրգի, նարնջի, հոնի և այլ կիտրոնաթթու պարունակող հյութերի մեջ, հայտնի է շատերին։ Օրգանական կալցիումի լավագույն մատակարարը լորի ձուն է։

Սակայն կարևոր է իմանալ, որ յոդի հագեցած միջավայրում կալցիումն առավել ամուր, ճկուն և երկարակյաց «կառույցներ» է ստեղծում, օրինակ` օվկիանոսային կրիաների պաշտպանիչ թաղանթը։ Իհարկե, մեզ հայտնի է, որ թռչնի ձվի դեղնուցում բավականին յոդ է պարունակվում։

Փորձված բժիշկները խորհուրդ են տալիս համեմել կաթնաշոռը  կիտրոնահյութով։

Ինչ վերաբերում է յոդին, ապա դա պետք է լինի օրգանական, ևս մեկ անգամ կարդացեք դեղնենու մասին նյութերը, դիտեք տեսանյութը և ճանաչեք այդ բույսը։