Ինչ անել, եթե պատրաստված ուտեստը չափազանց աղի է ստացվել

Աղը երբեք էլ սովորական մթերք չի եղել, այն միշտ էլ ինչ-որ բանով առավել է եղել: Աղի վերաբերյալ առածներ կան, նույնիսկ սնահավատություններ… Եվ այսպես, ինչն է, այնուամենայնիվ, աղի մեջ շատ, օգուտը թե՞ վնասը:

Նատրիումն ու քլորը օրգանիզմ են«մուտք գործում» հիմնականում կերակրի աղի միջոցով (նատրիումի քլորիդ): Իսկ որքանով է օգտակար մարդու առողջության համար նատրիումը և քլորը:

Մարդու օրգանիզմում մոտ 15 գրամ նատրիում է պարունակվում, ընդ որում, դրա երրորդ մասը ոսկրերում է, իսկ մնացածը` արտաբջջային հեղուկներում, նյարդային և մկանային հյուսվածքներում:  

Նատրիումը կարևոր դեր է խաղում ներբջջային և միջհյուսվածքային նյութափոխանակության, թթվա-հիմնային հավասարակշռության, բջիջներում, հյուսվածքներում և արյան մեջ օսմոտիկ ճնշման կարգավորման համար, նպաստում է օրգանիզմում հեղուկի պահպանմանը, ակտիվացնում է մարսողական ֆերմենտների աշխատանքը: 

Մարդու այս հանքային նյութի օրական պահանջարկը 4-6 գրամ է, որը բավարարվում է բնական մթերքներում պարունակվող նատրիումի շնորհիվ: Նատրիումը բոլորից լավ յուրացվում է մրգերից ու բանջարեղենից (բնական նատրիումը օրգանական ձևով պարունակվում է բազուկի, գազարի և այլ բանջարեղենի մեջ): Օրգանիզմը նատրիումի պաշարը լրացնում է նաև կերակրի աղից, որը կա հացի և այլ սննդամթերքի մեջ:  2,5 գրամ կերակրի աղի մեջ 1 գրամ նատրիում է պարունակվում, այսպիսով, նատրիումի օրական 4-6 գրամ պահանջարկը պարունակվում է 10-15 գրամ կերակրի աղի մեջ: Այդ պատճառով էլ նատրիումը շատ է այն մթերքների մեջ, որոնց աղ է ավելացված` երշիկներ, պանիր, ապխտած ձուկ, պահածոներ և այլն:

Նատրումով հարուստ են որոշ հանքային ջրեր, բայց նատրիումի քանկությունը քիչ է հատիկեղենի, հատապտուղների մեջ:

Մարդու հյուսվածքներում  մոտ 150-160 մգ քլոր է պարունակվում: Հանքային այս տարրը մասնակցում է օսմոտիկ ճնշման և ջրափոխանակության, ինչպես նաև, ստամոքսահյութի աղաթթվի արտադրության կարգավորմանը: Չափահաս մարդու քլորի օրական պահանջարկը կազմում է 2-4 գրամ: Այն շատ հաճախ օրգանիզմ է «մուտք գործում» ավելցուկային քանակով (ինչպես և նատրիումը) նատրիումի քլորիդի և կալիումի քլորիդի ձևով: Սննդամթերքից քլորով հարուստ են հատկապես հացը, մսամթերքը և կաթնամթերքը, քիչ քլոր են պարունակում մրգերը:

Օրգանիզմում աղի ավելցուկը, որը ձևավորվում է ոչ ճիշտ և անկանոն սնվելու հետևանքով սննդի մեջ ավելացրած շատ աղի պատճառով, նպաստում է մեծ քանակությամբ հեղուկի կուտակմանը, որն էլ ծանրաբեռնում է սրտի և երիկամների աշխատանքը, այտուցների առաջացման, գլխացավերի պատճառ է դառնում:

Կերակրի աղի սահմանափակումը, կամ, եթե հնարավոր է, լիովին բացառումը ցուցված է երիկամների և լյարդի հիվանդությունների, այտուցների դեպքում, արյան շրջանառության խանգարման, սիրտ-անոթային հիվանդությունների, հիպերտոնիայի, բորբոքային ախտընթացների, ռևմատիզմի և ճարպակալման դեպքում:  

Եթե քիչ աղային սննդակարգն անհրաժեշտ է մարդուն, ով սովոր է աղի ուտելիքին, ապա նա աղի կտրուկ սահմանափակմամբ սննդակարգին պետք է անցնի աստիճանաբար: Առանց աղի սննդակարգի դեպքում օրգանիզմում նատրիումի և քլորի անբավարարությունից խուսափելու համար թույլատրվում է այնպիսի սննդամթերք օգտագործել, որի դեպքում օրգանիզմը ստանում է 5-6 գրամ կերակրի աղ:

Կերակրի աղի պահանջարկն ավելանում է առատ քրտնարտադրության դեպքում: Այդ պատճառով էլ նշանակալի ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ, հատկապես, տարվա շոգ եղանակին, կերակրի աղի օրական օգտագործումը պետք է ավելացնել մինչև 20-25 գրամ, իհարկե, հաշվի առնելով սննդամթերքի մեջ պարունակվող աղը: Աղի օգտագործումը պետք է ավելացնել նաև մակերիկամների կեղևի անբավարար գործառույթի, ուժեղ սրտխառնոցների և լուծի, նաև մեծ մակերեսով այրվածքների դեպքում: 

Ծովաղ, թե քարաղ

Միանշանակ օգտակար է ծովաղը: Չզտված ծովաղը պահպանում է բնական բոլոր հանքային բաղադրատարրերը (մոտ` 60 տեսակի), որոնք պարունակվում են ծովի ջրի մեջ: Սննդակարգում ծովաղ օգտագործելիս կարևոր է հիշել, որ այն պետք է ավելացվի արդեն պատրաստի ուտեստների մեջ, քանի որ ծովաղը ջերմամշակման դեպքում կորցնում է օգտակար հատկությունները: 

Առանձին խնդիր է յոդը: Սննդակարգում աղի կարևոր գործառույթներից է այս խիստ անհրաժեշտ միկրոտարրի պարունակությունը, այդ պատճառով էլ հարկ է  յոդացված աղ օգտագործել: 

«Ես կողմ եմ, որ մարդը բոլորովին հրաժարվի աղի օգտագործումից։ Ինքս աղից հրաժարվել եմ եւ ինձ շատ լավ եմ զգում», - նշեց դիետոլոգ-էնդոկրինոլոգը։

Միեւնույն ժամանակ Հասմիկ Աբովյանն ասաց, որ օրական 2-3 գրամ կերակրի աղի օգտագործումը ոչ մի վնաս չի բերի, բայց խնդիրն այն է, որ մարդիկ ուտում են աղ պարունակող բազմաթիվ մթերքներ՝ երշիկներ, պանիրներ եւ այլն, որոնցում աղի պարունակությունը հնարավոր չէ հաշվել։

«Այդ պատճառով ես խորհուրդ եմ տալիս ուտելիքը չհամեմել, քանի որ աղի այդ քանակությունը այլ մթերքներից մարդն արդեն ստանում է», - ասաց Հասմիկ Աբովյանը։

Ինչ վերաբերում է յոդին, դիետոլոգ-էնդոկրինոլոգի կարծիքով, յոդի աղբյուր կարելի է գտնել ոչ միայն կերակրի աղի մեջ։ «Աղի այն քանակությունը, որը թույլատրելի է, միեւնույն է չի կարող տալ մեզ պահանջվող յոդի քանակը», - ավելացրեց նա։

Կայքում տեղ գտած նյութերը կրում են միմիայն տեղեկատվական բնույթ։ Ցանկացած ինքնաբուժումից և բնական միջոցներ կիրառելուց առաջ, պարտադիր հարցրեք բժշկի կարծիքը։