Համեղ հայկական գաթայի բաղադրատոմս

Դիտումներ 910

Համեղ հայկական գաթայի բաղադրատոմս

Որպես գաթայի հայրենիք՝ մեզ մոտ յուրաքանչյուր շրջան և բնակավայր ունի գաթայի պատրաստման իրեն բնորոշ ավանդույթներն ու եղանակները: Հենց այս պատճառով էլ տարբերում ենք Երևանյան գաթա, Արցախի գաթա, Գառնու գաթա….

Գառնի տանող ճանապարհին գառնեցի տատիկներն ու տիկինները հաստատ ձեզ գաթա առաջարկել են, հենց այն՝ յուրահատուկ համով ու գրեթե չհնացող գաթան:

Ժամանակ չկորցնենք, հավաքվեք խոհանոցում, գաթա ենք թխում:

Նախ վերցնում ենք կես սուրճի բաժակի գոլից քիչ տաք ջուր, լցնում մեծ բաժակի մեջ, մեջը լցնում ենք 1 ճաշի գդալ խմորիչ ու մեկ թեյի գդալ շաքարավազ: Խառնում ենք ու թողնում որևէ տաք տեղում, զանգվածը լավ բարձրանալու է ու դուրս գա ամանի սահմաններից, տակը որևէ հարմար աման դրեք:

Երբ Խմորիչային այս խառնուրդը լավ հասունանա, անցնում ենք երկրորդ փուլին:
Մեծ թասի մեջ կոտրում ենք 5 ձու, հարում ենք այնքան, որ լավ փրփրի, ավելացնում ենք լավ փափկած, բայց ոչ լրիվ հալված 300 գ կարագը, ավելացնում ենք նաև 400 գ՝ այսինքն 2 բաժակ շաքարավազ, էլի լավ հարում ենք հարիչով: Կարագը լավ չի տարածվի այս ջրիկ զանգվածի մեջ, ոչինչ, հունցելուց կտարածվի որքան որ պետք է: Այնուհետև ավելացնում ենք 0.5 լ գոլից քիչ տաք կաթը: Մաղելով ավելացնում ենք այնքան ալյուր, որ ստացվի փափուկ, թեթև խմոր: Ալյուրի հետ խառնած ավելացնում ենք նաև մեկ  թեյի գդալ աղ: Երբ խմորը մի փոքր դեռ կպչուն է, դադարեցնում ենք ալյուր ավելացնել ու քիչ-քիչ ավելացնում ենք ձեթ: Շարունակում ենք հունցել արդեն ձեթով: Պետք է օգտագործվի մոտ մեկ սուրճի բաժակ ձեթ: Սա օգնում է, որ ալյուր շատ չօգտագործվի, որից էլ խմորը վերջնական արդյունքում ավելի թեթև է ստացվում: Հունցել պետք է 5-7 րոպե, որպեսզի խմորը էլաստիկ ու ենթարկվող դառնա: Դրանից հետո այն տեղավորում ենք կրկին մեր թասի մեջ, ծածկում սրբիչով ու դնում որևէ տաք տեղ, որ հանգստանա ու հասունանա: Եթե տեղը լավ տաք է, մեկ անգամ վրահունց անելու կարիք կզգացվի:

Մինչ խմորը հանգստանում է, մենք մեզ նման շքեղություն թույլ տալ չենք կարող: Խորիզն ենք պատրաստում:



Այսքան խմորի համար պատրաստում ենք հետևյալ քանակի խորիզը:

Մոտ 200 գ սենյակային ջերմաստիճանի կարագը մի րոպեի չափ հարում ենք հարիչով, այնուհետը վրան ավելացնում 1 լիքը բաժակ շաքարվազ ու շարունակում հարել ևս 1-2 րոպե: Շաքարը չի լուծվելու, բայց զանգվածը առավել թեթև կդառնա: Որից հետո մի պտղունց աղ ենք ավելացնում, վանիլին ու ալյուր: Այստեղ աչքաչափն ենք գործի դնում: Ալյուրի քանկությունը հստակ ասելը դժվար է, քանի որ կարագի որակից ելնելով՝ կարող է տարբեր քանակի ալյուր պահանջվել: Վերջնական արդյունքում պետք է ստացվի ոչ շատ չոր փշուր, որը ձեռքի ափի մեջ սեղմելիս կպչուն է լինում, ձևը պահում է, բայց մատի մի հպումով նաև պետք է փշրվի: Եթե այս խտությունն եք ստացել, ուրեմն խորիզն արդեն պատրաստ է: Ի դեպ, այս քանակության համար մի բաժակ շաքարավազ լցնելով՝ շատ քաղցր չի ստացվում խորիզը, ըստ ցանկության կարող եք մի քանի ճաշի գդալ ևս ավելացնել: Իսկ այ հատկապես կտրատած գաթայի դեպքում խորհուրդ չէի տա շատ շաքարավազ անել. շատ շաքարից առհասարակ գաթան չորանում է:

Երբ խորիզն էլ ունենք, խոհանոցը կարգի բերենք ու հանգստանանք, մինչ խմորը լավ հասունանա:

Լավ հանգստացա՞ք: Դե հիմա ի գործ, խմորն է կանչում:

Այս խմորից ստացվում է 6-7 հատ մոտ 28-30 սմ տրամագծով գաթա:
Խմորը համապատասխանաբար բաժանում ենք 6-7 գնդի, ծածկում ենք սրբիչով ու հերթով սկսում ձևավորել գաթաները:

Սեղանի վրա ամեն մի գունդը բացում ենք մի քիչ, մեջտեղում դնում ենք առատ խորիզը ու եզրերը դեպի մեջտեղ խինկալիի նման հավաքելով՝ ամրացնում ենք: Ձեռքերով տափակեցնում ենք ու շուռ տալիս արդեն մի փոքր ձեթ քսած տապակի վրա՝ կարի մասով դեպի ներքև: Հիմա կարևոր է ձեռքերի օգնությամբ զգուշորեն բացել գաթան ոչ շատ բարակ՝ աշխատելով, որ ներսում խորիզը հնարավորինս հավասար տարածվի ու հասնի մեինչև եզրերը:

Դժվարը միայն առաջինն է, հաջորդներն ավելի վարպետորեն կպատրաստեք: Այս վիճակով գաթան թողնում ենք տապակի վրա ևս մեկ անգամ հասունանա, սա մի 7 րոպե կտևի, այնուհետև վրան դեղնուց+մի քանի կաթիլ կաթ խառնուրդն ենք քսում, պատառաքաղով նախշեր ենք անում, ծակծկում ենք, որ վերին շերտը շատ չբարձրանա ու չառանձնանա խորիզից: Բարձրացած շերը երբ հետ է իջնում, արտաքին մակերեսը մի տեսակ կնճռոտ է ստացվում:

 Գաթան թխվում է  նախապես 200-210 աստիճանա տաքացված ջեռոցում մինչ երեսը հավասար կարմրի:
Այքանը: Երկար բարակ դասն ավարտվեց: Արդյունքում ունեցանք այսպիսի շողշողուն գաթաներ,որոնք փակ տարայում պահվելու դեպքում թարմ են մնում բավական երկար ժամանակ:





Ամենաընթերցվածը